Tuesday 2 July 2019

THE HINDU EDITORIAL VOCAB [TOPIC WISE] : 2 JULY 2019

This post is intended to make the reading of the editorial section of THE HINDU [NEW DELHI EDITION] newspaper easier by providing the word meanings of the difficult words mentioned in the articles.


TOPIC 1 – IMITATION REGISTRY

1.       Compile                               = संग्रह करना / एकत्र करना 
2.       Curb                                      = नियंत्रण करना / अधीन करना
3.       Demography                      = जनसांख्यिकी
4.       Deport                                  = निकालना / देश निकाला करना
5.       Devise                                  = विचार करना / विरासत में संपत्ति प्रदान करना
6.       Divisive                                 = बाँटनेवाला
7.       Emotive                               = भावनात्मक / भावपूर्ण
8.       Footstep                              = पैर के निशान
9.       Humane                               = मानवीय
10.   Imitation                              = अनुकरण / नक़ल
11.   Imply                                     = सूचित करना / अर्थ निकालना
12.   Indigenous                            = स्वदेशी / मूल निवासी
13.   Inhabitant                           = निवासी
14.   Minefield                            = सुरंग - क्षेत्र / विस्फोटक स्तिथि
15.   Posture                                = हालात / अवस्था
16.   Render                                 = बनानेवाला / रूपांतरित करना / समर्पित करना
17.   Unfold                                  = तह खोलना / फैलाना
18.   Variant                                 = प्रकार / भिन्न
19.   Volatile                                 = विस्फोटक / वाष्पशील / अस्थिर
               
TOPIC 2 – MILES TO GO

1.       Acute                                    = न्यून / तेज़ / प्रखर / नुकीला
2.       Deluge                                  = डुबोना
3.       Despite                                = प्रतिरोध / बावजूद
4.       Diagnose                             = पहचानना / निदान कर देना
5.       Diverse                                 = विविध / भिन्न भिन्न प्रकार का
6.       Essential                              = अत्यावश्यक / अनिवार्य / मूलभूत
7.       Intervention                         = हस्तक्षेप
8.       Non-communicable             = असंक्रामक / असंचरणीय
9.       Stigma                                  = कलंक / धब्बा
10.   Strata                                    = तहें / परतें
11.   Transmission                        = संचार / प्रसारण
12.   Vulnerable                            = अतिसंवेदनशील / कमज़ोर

TOPIC 3 – A BLATANT QUEST TO CONSOLIDATE POWER

1.       Adventurous                        = उत्साही / शूर-वीर / जोखिम भरा
2.       Blatant                                  = प्रबल / स्पष्ट
3.       Catchphrase                          = सूत्रवाक्य / ताक़िआ कलाम
4.       Confine                                 = सीमित रखना / बंद करना / रोकना
5.       Consensus                             = सर्वसम्मति
6.       Consent                                 = अनुमति / सहमति
7.       Consolidate                          = संचित करना / संगठित करना / मजबूत करना
8.       Defiant                                 = निडर / विद्रोही
9.       Denizen                               = नागरिक / आबाद करना /  बसाना
10.   Deploy                                  = प्रसारित करना / काम में लगाना
11.   Din                                         = हंगामा / शोरगुल
12.   Disenchant                           = जादू - टोने के प्रभाव से छुड़ाना 
13.   Dismantle                             = टुकड़े टुकड़े करना / विघटित करना
14.   Domino                                 = नकाब
15.   Echo                                      = गूंजना / दोहराया जाना
16.   Equivocal                             = अनिश्चित
17.   Eschew                                 = परहेज़ करना / त्याग करना
18.   Exchequer                          = खजाना / कोष / राजकोष
19.   Exploitative                        = शोषण करने वाला
20.   Fall behind                          = पिछड़ना / पीछे रहना 
21.   Federate                              = सहसम्बद्ध होना / एक ही संस्था में सम्मिलित होना 
22.   Finesse                                 = कपट / कुशलता / चालाकी से हासिल करना
23.   Fixture                                  = स्थिर वस्तु / नियत खेल
24.   Hark                                       = ध्यान से सुनना
25.   Haunt                                    = परेशान करना / याद आना
26.   Incompetence                      = अक्षमता / अयोग्यता
27.   Incumbent                          = पदाधिकारी / अवश्य / सहारा लिए हुए
28.   Last ditch                             = कब्र - समाधि
29.   Legitimate                           = न्याय करना
30.   Loom                                     = हावी होना / सम्भावना होना / अस्पष्ट दिखाई पड़ना 
31.   Myriad                                  = बहुत बड़ी संख्या / बेशुमार
32.   Opaque                                  = अस्पष्ट / अपारदर्शक / रूढ़
33.   Oust                                      = बेदखल करना / अधिकार छीन लेना
34.   Overwhelming                    = वश में करना / अभिभूत करना / अधिक भावना प्रकट करना
35.   Perhaps                               = संभवतः / हो सकता है 
36.   Persona                               = छवि / व्यक्तित्व 
37.   Predominant                        = प्रभावी / सर्वाधिक
38.   Proposition                         = समस्या / सुझाव / प्रतिज्ञा / प्रस्तुत करना
39.   Quash                                   = कुचलना / समाप्त करना
40.   Quest                                    = इच्छा / तलाश
41.   Remedy                               = इलाज / उपचार / ठीक करना 
42.   Render                                 = प्रदर्शित करना / रूपांतरित करना
43.   Skew                                     = डरना / तिरछा करना
44.   Sleight-of-hand                    = इंद्रजाल / छलकपट / हाथ की सफाई
45.   Spectre                                = छाया / भूत / पिशाच
46.   Subversion                           = विनाश / समाप्ति
47.   Tactical                                 = कुशल / सुनियोजित
48.   Tailwind                               = अनुकूल हवा
49.   Threat                                   = खतरा
50.   Thwart                                  = बिगड़ना / व्यर्थ कर देना
51.   Tilt                                          = झुकना
52.   Unanimous                           = एकमत / सर्वसम्मत
53.   Urge                                      = तीव्र इच्छा / प्रेरित करना
54.   Wield                                    = काम में लगाना / उपयोग करना / संभालना / प्रबंध करना
               
TOPIC 4 – LESSONS FROM BHUTAN
1.       Accord                                  = सहमति 
2.       Attrition                               = अनुरूप होना
3.       Coherent                             = स्पष्ट / मिला हुआ / समझने में सरल होना
4.       Correlation                         = पारस्परिक सम्बन्ध
5.       Credible                               = विश्वसनीय / प्रामाणिक
6.       Deem                                    = विचारना / समझना
7.       Distinct                                 = विशिष्ट / अलग / स्पष्ट
8.       Effete                                   = कमज़ोर / थका हुआ
9.       Emerge                                = प्रकट हो जाना / ऊपर उठना
10.   Emulate                               = प्रतियोगिता करना / के तरह काम करना / अनुकरण करना 
11.   Enviable                               = लोभ / वांछनीय
12.   Fanciful                                = मौजी / काल्पनिक / मानसिक
13.   Gird                                       = उपहास / मजाक
14.   Glance                                  = झलक / संकेत करना / नजर डालना
15.   Haemorrhage                       = रक्त का निकलना
16.   Implication                          = अनुमान / आशय / लगाव
17.   Inevitable                            = अनिवार्य / जो ताला जा सके
18.   Intent                                   = इरादा / उद्देश्य
19.   Intuit                                     = सहज ज्ञान होना 
20.   Mitigate                               = घटना / कम करना
21.   Notation                              = संकेत / टिपण्णी 
22.   Notch                                    = कटाव / निशाना साधना / खांचा
23.   Novel                                    = उपन्यास / अनोखा / अद्भुत
24.   Outlive                                 = अधिक जीना
25.   Pare down                            = घटना / कम करना
26.   Plague                                  = महामारी / परेशान करना / पीड़ा देना
27.   Prosperity                           = खुशहाली / समृद्धि
28.   Remarkable                        = असाधारण
29.   Remuneration                     = क्षतिपूर्ति / मेहनताना
30.   Resolute                              = अटल / स्थिर / सुनिश्चित / दृढ
31.   Shortfall                               = अभाव
32.   Styptic                                  = कसैला / खट्टा
33.   Symbolism                          = संकेत से प्रकट करना / प्रतीकवाद
34.   Tonal                                     = रंग सम्बन्धी
35.   Underpin                             = सहारा देना / मजबूत करना
36.   Unsparing                           = बेरहम / कठोर